ایران در آئینه آمار(۳۱۰)
يكشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۲۵ فوريه ۲۰۲۴
تهيه و تنظيم از مريم اسکوئی
موضوع آمارهای نقل شده در این بخش:
افزایش ۸۷ درصدی سفر ایرانی‌ها به ترکیه؛ ۲۱۲ هزار نفر در ژانویه
صادرات فرش ایران «از ۴۲۶ میلیون دلار در سال به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید»
مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه در ماه بهمن ۱۴۰۲ را ۴۲.۵ درصد اعلام کرد
۱۰ شهرستان رکوردار آمار بازماندگی از تحصیل دختران روستایی
قتل دست‌کم ۱۰۰ زن و دختر توسط مردان خانواده طی۱۰ ماه در ایران!
صندوق بین‌المللی پول: ایران در بین ۲۰ کشور تورم خیز جهان
نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۱ به ۰/۶ درصد و نرخ باروری نیز به ۱/۶۶ درصد
ایران، جای خوبی برای سالمندان نیست؛ رتبه ۸۲ ایران در میان ۸۴ کشور
ثروتمندترین و فقیرترین کشورهای جهان کدامند؟
نرخ تورم سالانهٔ مسکن در تهران از ۸۲ درصد گذشت
افزایش ۲۰۰ درصدی درخواست گواهی صلاحیت پزشکان برای مهاجرت /بیمارستان ها روزهای آخر هفته خالی از متخصصین است!
۶ و نیم میلیون نفر به افراد زیر خط فقر اضافه شدند
۵ اسفند :افزایش ۸۷ درصدی سفر ایرانی‌ها به ترکیه؛ ۲۱۲ هزار نفر در ژانویه
گزارش جدید وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه از جهش ۸۷ درصدی ورود گردشگران ایرانی به این کشور در ماه ژانویه ۲۰۲۴ نسبت به ماه مشابه پارسال خبر داده است.
بر اساس آمار منتشر شده در سایت این وزارتخانه، نزدیک به ۲۱۲ هزار ایرانی در ماه گذشته میلادی به این کشور سفر کرده و بعد از شهروندان روسیه، در صدر ورود گردشگر خارجی به ترکیه قرار گرفته‌اند.
شهروندان بلغارستان، آلمان و گرجستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در مجموع طی ماه ژانویه ترکیه پذیرای دو میلیون و ۴۷ هزار گردشگر خارجی بوده که افزایش اندکی نسبت به ماه مشابه پارسال نشان می‌دهد.
در این میان، جزئیات آمارهای وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور نشان می‌دهد ورود شهروندان اسرائیلی به ترکیه از نزدیک ۴۷ هزار نفر در ژانویه پارسال به چهار هزار نفر در ماه گذشته سقوط کرده است.
دولت ترکیه از زمان آغاز جنگ غزه در نیمه مهرماه، انتقادات گسترده‌ای به اسرائیل داشته است.
۵ اسفند :صادرات فرش ایران «از ۴۲۶ میلیون دلار در سال به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید»
به گفته مرتضی حاجی آقامیری، رئیس کمیسیون فرش در اتاق بازرگانی ایران، میزان صادرات فرش از ۴۲۶ میلیون دلار در سال ۹۶ به کمتر از ۵۰ میلیون دلار در سال جاری سقوط کرده است.
این مقام اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با وبسایت رکنا از اعمال شدن «پیمان‌سپاری ارزی» در سال ۹۷ به عنوان یکی از عوامل کاهش صادرات یاد کرد و گفت از سیاستگذار انتظار می‌رود که به جای سرکوب صادرات اقدام به تسهیل فرآیندهای تجاری کند.
او افزود: میزان صادرات فرش ایرانی از ۴۲۶ میلیون دلار در سال ۹۶ ابتدا ظرف سه سال به کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار سقوط آزاد کرد، سال گذشته به ۵۲ میلیون دلار کاهش یافت و امسال به کمتر از این مقدار رسیده است.
مرداد امسال نیز عبدالله بهرامی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف ایران، اعلام کرد که صادرات فرش دستباف طی ۱۰ سال یک‌دهم شده است.
به گفته او، این سقوط در حالی رخ داد که قبلا «در بدترین شرایط تحریم صادرات فرش دستباف کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار نبود و حتی به یک میلیارد تا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار هم می‌رسید».
۵ اسفند : مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه در ماه بهمن ۱۴۰۲ را ۴۲.۵ درصد اعلام کرد
به گزارش این مرکز در ماه بهمن امسال، شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد ۲۲۵.۷ رسیده که نسبت به ماه قبل ١.۴ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال پیش ۳۵.۸ درصد افزایش و در ۱۲ ماه منتهی به بهمن نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴۲.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به یک ماه، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است.
مرکز آمار ایران «تورم نقطه به نقطه» را نیز ۳۵.۸ درصد اعلام کرده است. منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال پیش است.
به این ترتیب خانوارهای ایرانی، به طور میانگین، ۳۵.۸ درصد بیش از بهمن ۱۴۰۱ برای خرید «یک مجموعه یکسان از کالاها و خدمات» هزینه کرده‌اند.
افزایش حدود ۳۶ درصدی نرخ تورم سالانه در ماه بهمن و پیشبینی روند افزایشی این نرخ در سال آینده در حالی است که حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان در سال ۱۴۰۳ تنها ۲۰ درصد افزایش و کف حقوق کارمندان دولت در سال آینده ده میلیون تومان و برای بازنشستگان ۹ میلیون تومان تعیین شده است.
تاکنون کف حقوق کارگران تعیین نشده است.
خبرگزاری ایلنا پیشتر در گزارشی گفته بود که با توجه به نرخ فقر ۳۰ میلیون تومانی در تهران و حدود ۲۴ میلیونی تومان در شهرستان‌ها یک خانواده با دو شاغل نیز از پس هزینه‌های حداقلی زندگی برنمی‌آید.
۳۰ بهمن : ۱۰ شهرستان رکوردار آمار بازماندگی از تحصیل دختران روستایی
زاهدان، روزنامه هم میهن آخرین وضعیت ترک تحصیل و جاماندن از کلاس‌‌های درس را بررسی کرده است.
اعتمادآنلاین |
به گزارش هم میهن، ۱۰ شهرستان بیشترین بازماندگی از تحصیل را در میان کودکان ۷ تا ۱۶ ساله داشته است؛ آمار بازماندگی از تحصیل دختران روستایی در زاهدان، سرباز، چابهار، کنارک، چالدران، رازوجرگلان، هویزه، تایباد، بانه و ماکو بالاتر از نقاط دیگر است. آمار بازماندگی از تحصیل دختران شهری نیز در شهرستان‌های سرباز، میرجاوه، قصرقند، کنارک، هیرمند، خاش، چابهار، سراوان، عسلویه و زاهدان بالاتر است. ازطرف‌دیگر میزان ترک تحصیل پسران روستایی نیز در شهرستان سرباز، چابهار، زاهدان، شهربابک، چالدران، ماکو، هشترود، سراوان، هویزه و ملکشاهی به نسبت شهرستان‌های دیگر چشمگیرتر است. پسران شهری نیز در شهرستان‌های عسلویه، سرباز، کنارک، قصرقند، میرجاوه، چابهار، باخرز، فهرج، سراوان و بافق، این افزایش نرخ بالاتری دارد.
این روزنامه در بخش دیگری از این گزارش به نقل از طاهره پژوهش، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان و فعال اجتماعی نوشته است: یکی از دلایل ترک تحصیل، کودک‌همسری است؛ به‌عنوان مثال زمانی که برای کمک‌رسانی به سیل‌زدگان لرستان رفته بودیم، مادرانی را دیدیم که خودشان در سن ۱۷ تا ۱۸ سالگی ازدواج کرده بودند، اما دختران‌شان در مقطع ششم دبستان نامزد کرده بودند. عامل دیگر هم در دسترس نبودن امکانات تحصیلی است.
۲۸ بهمن : قتل دست‌کم ۱۰۰ زن و دختر توسط مردان خانواده طی۱۰ ماه در ایران!
اعتمادآنلاین |
بهاره شبانکارئیان-سالانه ده‌ها زن و دختر توسط همسر، برادر، پدر، عمو و اقوام نزدیک به بهانه «اختلافات خانوادگی یا مسائل ناموسی» به قتل می‌رسند. هر چند این آمار فقط مختص به ایران نیست و کشورهای دیگر را نیز دربرمی‌گیرد، اما اکثر حقوقدانان و کارشناسان معتقدند اگر در ایران قوانین درست و جامعی وضع شود امکان دارد آمار قتل زنان و دختران توسط مردان خانواده کاهش یابد.
بررسی‌های «اعتماد» از اخبار رسمی منتشر شده توسط رسانه‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان دی ماه ۱۴۰۲ «دست‌کم ۱۰۰ زن و دختر» به بهانه‌های مختلف توسط مردان خانواده به قتل رسیده‌اند.
۱۴ تیر ماه ۱۴۰۲ روزنامه شرق در گزارشی نوشت: «از خرداد ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۲ حداقل ۱۶۵ زن و دختر در کشور به دست مردان خانواده به قتل رسیده‌اند.» همچنین باتوجه به بررسی‌های دیگر «اعتماد» استان‌های تهران (۲۵ مورد)، آذربایجان غربی (۱۳ مورد) و فارس (۹ مورد) بیشترین آمار این نوع قتل‌ها را شامل بوده و بقیه قتل‌ها با پراکندگی در استان‌های مختلف ایران رخ داده است. در این میان نیز بیشترین قتل‌ها در مهر ماه ۱۴۰۲ رخ داده که «۱۶ زن و دختر» توسط مردان خانواده به قتل رسیدند.
۲۸ بهمن : صندوق بین‌المللی پول: ایران در بین ۲۰ کشور تورم خیز جهان
صندوق بین‌المللی پول در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود می‌نویسد پیشبینی می‌شود که رشد جهانی در سال ۲۰۲۴ در سطح ۱/۳ درصد باقی بماند و در سال ۲۰۲۵ به ۲/۳ درصد برسد؛ این صندوق، ایران را در بین ۲۰ کشور تورم خیز جهان، دسته بندی کرد.
به گزارش هم‌میهن، بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، زیمبابوه با ۹۴/۲۸۴ درصد بالاترین نرخ تورم را دارد و ونزوئلا با ۲۱۰ درصد تورم در رده بعدی قرار گرفته است. ایران نیز با تورم ۴۵ درصدی جزو کشورهای با تورم بالا دسته‌بندی شده است.
تورم پدیده افزایش قیمت برای همه کالاهاست. بانک‌های مرکزی کشورها رسیدن به تورم کم و ثابت را به‌عنوان هدف خود در نظر گرفته‌اند که معمولاً بین ۵/۱ تا چهار درصد در سال است. ابرتورم، یعنی تشدید این پدیده، می‌تواند منجر به فروپاشی کامل اقتصادی شود، زیرا ارزش پول آنقدر سریع از دست می‌رود که اساساً پول ملی بی‌ارزش می‌شود. کاهش قدرت خرید مردم، ناپایداری اقتصادی، افزایش هزینه‌های تولید و… از جمله نتایج اقتصادی با تورم بالاست. اما در کنار آن احتمال دارد تورم باعث تحریک مصرف و در نتیجه تحریک تولید شود و از سویی ارزش بدهی‌ها را نیز کاهش دهد. البته این آخری به نفع ثروتمندان است.
در دهه گذشته تورم جهانی عمدتاً روندی ثابت طی کرده بود، اما در سه سال گذشته این روند‌ها تغییر یافته‌اند. تورم جهانی در مراحل اولیه شیوع ویروس کرونا و در بحبوحه سقوط تقاضا و قیمت نفت به شدت کاهش یافت. با این حال در اواسط سال ۲۰۲۰، با بازگشت تقاضا، تعمیق اختلالات عرضه و افزایش قیمت نفت، روندی صعودی یافت. در جولای ۲۰۲۲، تورم جهانی به بالاترین حد خود از اواسط دهه ۱۹۹۰ رسید. سپس نزول آن آغاز شد، اما باز هم به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از میانگین ارقام آن قبل از شیوع کرونا بود. بانک جهانی می‌گوید این تحولات، منابع جنبش‌های تورم جهانی را به کانون بحث‌های سیاستی سوق داده است.
قیمت نفت، اصلی‌ترین محرک تورم جهانی
بانک جهانی معتقد است مهمترین محرک تورم جهانی قیمت نفت است. سهم شوک‌های قیمت نفت در محرک‌های اصلی تغییر تورم جهانی بیش از ۳۸ درصد بوده است، به‌دنبال آن شوک‌های تقاضای جهانی با سهم حدود ۲۸ درصدی در طی پنج دهه گذشته و سهم بسیار کمتر شوک‌های عرضه جهانی و نرخ بهره قرار دارند.
به‌عنوان مثال وقتی قیمت نفت حدود ۱۰ درصد شوک مثبت تجربه می‌کند، تورم جهانی طی یک سال ۳۵/۰ درصد و ظرف سه سال ۵۵/۰ درصد افزایش می‌یابد. شوک‌های قیمت نفت و تقاضای جهانی محرک‌های اصلی تورم جهانی در بازه‌های زمانی هر رکود جهانی از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰ بوده است. با گذشت زمان، نقش شوک‌های تقاضای جهانی و شوک‌های قیمت نفت افزایش و نقش شوک‌های عرضه جهانی کاهش یافته است.
طی سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۰۱، شوک‌های قیمت نفت و تقاضای جهانی ۶۵ درصد از تغییرات تورم کل را به خود اختصاص دادند. بر اساس داده‌های بانک جهانی سهم شوک‌های عرضه جهانی از ۲۵ درصد در دوره‌های قبلی به ۱۳ درصد در بین سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۰۱ کاهش یافت. اهمیت شوک‌های نرخ بهره جهانی در هدایت تورم جهانی به‌طور کلی در حدود ۱۹ تا ۲۲ درصد ثابت بود.
به‌غیر از قیمت نفت، تورم جهانی محرک‌های دیگری هم دارد. نرخ تورم جهانی حتی قبل از شروع جنگ روسیه و اوکراین هم در حال افزایش بود. دلیل آن این بود که با افزایش تقاضا، بازگشت فرایند‌های تولید و حمل‌ونقل به وضعیت قبل از شیوع کرونا زمان‌بر بود. علاوه بر آن استراتژی چین بدون کووید که تا ژانویه ۲۰۲۳ با قرنطینه کامل شهر‌هایی مانند شانگ‌های هنوز برقرار بود، منجر به ادامه اختلال در تولید شد. تهاجم روسیه به اوکراین اختلال در عرضه برخی محصولات غذایی مانند گندم و ذرت و نیز منابع انرژی مانند گاز طبیعی را به همراه داشت.
در نتیجه جهش نرخ تورم، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان نرخ بهره را افزایش دادند. از این طریق، آن‌ها امیدوار بودند که مردم به کاهش هزینه‌ها تشویق شده و در نتیجه فشار بر اقتصاد را کاهش دهند. به نظر می‌رسد این اقدام تأثیر مثبتی بر کاهش تورم داشت، زیرا نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ در نیمه اول سال ۲۰۲۳ در حال کاهش بود. پیش‌بینی‌های بیشتر تخمین می‌زند که تورم جهانی بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ روندی رو به کاهش، اما کُند خواهد داشت و در نتیجه مصرف‌کنندگان در سراسر جهان می‌توانند خوش‌بین‌تر باشند.
صندوق بین‌المللی پول هم در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود می‌نویسد پیشبینی می‌شود که رشد جهانی در سال ۲۰۲۴ در سطح ۱/۳ درصد باقی بماند و در سال ۲۰۲۵ به ۲/۳ درصد برسد. افزایش نرخ‌های بهره بانک مرکزی برای مبارزه با تورم بر فعالیت‌های اقتصادی تاثیر می‌گذارد. به دلیل مشکلات ناپایدار طرف عرضه و سیاست‌های پولی محدود تورم در بیشتر مناطق با سرعتی بیشتر از حد انتظار در حال کاهش است. انتظار می‌رود تورم جهانی در سال ۲۰۲۴ به ۸/۵ درصد و در سال ۲۰۲۵ به ۴/۴ درصد کاهش یابد.
از طرفی یوروستت، اداره آمار اروپا هم در گزارشی در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ نوشته بود که انتظار دارد تورم سالانه منطقه یورو در این ماه به ۸/۲ درصد برسد که از ۹/۲ درصد در دسامبر ۲۰۲۳ کمتر است.
در اکتبر سال ۲۰۲۳، صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم سالانه منطقه یورو را برای سال ۲۰۲۳، ۶/۵ درصد تخمین زد؛ این درحالی است که رقم پیشبینی قبلی این نهاد برابر با ۲/۵ بود. پس از آن نرخ تورم سالانه ۳/۳ درصد برای سال ۲۰۲۴ و رقم ۲/۲ درصد برای سال ۲۰۲۵ پیشبینی شده بود. یورومانیتوراینترنشنال هم در گزارشی نوشته است که انتظار می‌رود تورم جهانی در سال ۲۰۲۴ از ۹/۶ درصد سال ۲۰۲۳ به ۹/۴ درصد کاهش یابد.
براساس این گزارش سیاست‌های پولی سخت‌تر، رشد اقتصادی ضعیف‌تر و متعاقب آن کاهش تقاضا به کاهش فشار قیمت‌ها کمک می‌کند. کاهش قیمت مواد غذایی و به‌ویژه انرژی نیز به مهار فشار‌های تورمی منجر خواهد شد. با این وجود، تورم در بزرگترین اقتصاد‌ها به دلیل بالا بودن مداوم تورم اصلی (به استثنای نوسانات قیمت انرژی و مواد غذایی) بالاتر از سطح ۲ درصد باقی می‌ماند.
این امر احتمالاً بانک‌های مرکزی را وا می‌دارد تا نرخ‌های بهره را برای مدت طولانی‌تری بالاتر نگه دارند. این گزارش پیشبینی می‌کند که بازار کار و رشد دستمزد در سال ۲۰۲۴ به دلیل رشد اقتصادی ضعیف‌تر روندی کاهشی داشته باشد. با این حال نوسانات اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیکی در سال ۲۰۲۴ گسترده‌تر می‌شوند و به نوبه خود خطر افزایش تورم را به همراه دارند. تشدید جنگ اسرائیل و حماس به منطقه وسیع‌تر می‌تواند به افزایش مجدد قیمت انرژی منجر شود. افزایش شکاف اقتصادی بین چین و اقتصادهای پیشرفته نیز بر فشار‌های تورمی تاثیر می‌گذارد. محدودیت جریان‌های تجاری، ممنوعیت صادرات برخی کالاها و همچنین امکان اعمال تعرفه‌های تجاری محدود بر زنجیره‌های عرضه جهانی تاثیرگذار است. این امر به افزایش قیمت کالاهای تولیدی و افزایش فشار‌های تورمی ختم می‌شود.
تورم .انتظارات تورمی
صندوق بین‌المللی پول در گزارشی در اکتبر سال ۲۰۲۳ با ذکر این نکته که در سال ۲۰۲۲ تورم در سراسر جهان به بالاترین حد در چند دهه گذشته رسید، خبر داده که هرچند تورم اصلی (headline inflation) به‌طور پیوسته در حال کاهش است، اما تورم مبنا (core inflation)، که تورم غذا و انرژی از آن حذف شده، در بسیاری از اقتصاد‌ها ثابت‌تر شده و رشد دستمزد‌ها هم افزایش یافته است.
این گزارش می‌افزاید انتظارات در مورد تورم آتی نقش کلیدی در ایجاد تورم ایفا می‌کند، زیرا این دیدگاه‌ها بر تصمیم‌گیری در مورد مصرف و سرمایه‌گذاری و در نتیجه بر قیمت و دستمزد امروز اثرگذار است. از آنجایی که افزایش قیمت‌ها به این نگرانی دامن می‌زند که تورم احتمالاً تثبیت می‌شود، اینکه چگونه می‌توان نظرات مردم را در مورد تورم به بهترین نحو شکل داد، به موضوع مهمی تبدیل شده است. صندوق بین‌المللی پول توضیح می‌دهد که در سال ۲۰۲۱ انتظارات تورمی افزایش آرامی را آغاز کرد تا اینکه در سال ۲۰۲۲ شتاب گرفت. اخیراً، اما انتظارات تورمی روندی نزولی یافته است.
براساس آمار این نهاد، معمولاً در اقتصادهای پیشرفته تورم به ازای هر یک درصد افزایش در انتظارات کوتاه‌مدت حدود ۸/۰ درصد بالا می‌رود، درحالی‌که این نرخ در اقتصادهای بازار نوظهور تنها ۴/۰ درصد است. یکی از عواملی که می‌تواند این تفاوت را توضیح دهد، سهم سنت‌گرا (backward-looking learners) در مقابل آینده‌گر‌ها (forward-looking learners) در میان گروه‌های اقتصادی است.
پیامد این تفاوت نگاه چه می‌تواند باشد؟
این تفاوت‌ها پیامد‌های مهمی برای بانک‌های مرکزی دارد. زمانی که سهم سنت‌گرایی در اقتصاد بیشتر باشد، تشدید سیاست‌ها تاثیر تعدیلی کمتری بر انتظارات تورمی کوتاه‌مدت و خود تورم دارد؛ بنابراین سهم بیشتر سنت‌گرایان به این معنی است که بانک مرکزی باید برای به دست آوردن همان رقم کاهش تورم، فشار بیشتری را اعمال کند. به عبارت دیگر، کاهش انتظارات تورمی و تورم در این حالت، هزینه بیشتری برای تولید به همراه دارد.
وضعیت کشورهای مختلف براساس نرخ تورم
تورم یک شاخص اقتصادی کلیدی است که می‌تواند بیانگر وضعیت مالی کلی کشورها باشد. نابرابری‌های منطقه‌ای نیز در نرخ تورم مؤثر هستند. به‌عنوان مثال بی‌ثباتی سیاسی، زیرساخت‌های ناکافی و فجایع طبیعی مانند خشکسالی، کشورهای آفریقایی را مستعد نرخ تورم بالاتری نسبت به سایر نقاط جهان کرده است.
در دیگر سو، بسیاری از کشورهای اروپایی به دلیل سیاست‌های قوی اقتصاد کلان و شرایط مالی خوب جهانی کمترین نرخ‌های تورم جهانی را تجربه می‌کنند. زیمبابوه، ونزوئلا، سودان، ترکیه، آرژانتین، سریلانکا، لیتوانی، استونی، اوکراین، مولداوی، سورینام، غنا، هائیتی، سیرالئون، آنگولا، نیجریه، ایران و مالاوی جزو ۲۰ کشوری هستند که بالاترین نرخ تورم را در سال ۲۰۲۳ داشتند. براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول زیمبابوه با ۹۴/۲۸۴ درصد بالاترین نرخ تورم را دارد و ونزوئلا با ۲۱۰ درصد تورم در رده بعدی قرار گرفته است.
براساس تحلیل صندوق بین‌المللی پول، نرخ تورم در اقتصادهای کمترتوسعه‌یافته بالاتر است، زیرا این کشورها اغلب فاقد یک سیستم باکفایت بانک مرکزی هستند و این سیستم ناکافی و ناقص دست به دستکاری ارزش ارز برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت اقتصادی می‌شود. بنابراین، نرخ بهره افزایش می‌یابد در حالی‌که وضعیت عمومی اقتصادی ثابت می‌ماند. در اقتصادهای توسعه‌یافته‌تر و در بازارهای نوظهور، نرخ تورم به‌صورت شدید نوسان ندارد.
علاوه بر این، اکثر کشورهایی که پایین‌ترین نرخ تورم را نسبت به سال‌های گذشته داشته‌اند، عمدتاً تولیدکنندگان نفت بوده‌اند.
در ادامه در فهرست کشورهای با نرخ تورم بسیار بالا و کشورهای با نرخ تورم کم، چند کشور را انتخاب و به‌طور خلاصه اعداد و ارقام تورمی آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.
زیمبابوه: تورم ۹۴/۲۸۴ درصد
زیمبابوه با تورمی با نرخ نگران‌کننده ۹۴/۲۸۴ درصد دست‌وپنجه نرم می‌کند. این کشور جنوب آفریقا، با چالش‌های مالی جدی مواجه است که از متغیر‌هایی بسیار ناشی شده‌اند. در کنار تورم بیش از حد علاوه بر ناامیدی شهروندان به بهبود اوضاع اقتصادی، کمبود مواد غذایی نیز فشار مضاعفی را بر مردم این کشور وارد کرده است. اخیراً رویترز به نقل از وزیر دارایی زیمبابوه گزارش داده که خشکسالی ناشی از پدیده النینو رشد اقتصادی این کشور را از ۵/۵ درصد سال ۲۰۲۳ به ۵/۳ درصد سال ۲۰۲۴ می‌رساند. این خشکسالی کمبود مواد غذایی و تورم ناشی از آن را به همراه دارد.
ونزوئلا: تورم ۲۱۰ درصد
ونزوئلا نرخ تورم ۲۱۰ درصدی را تجربه می‌کند. آشفتگی مالی این کشور آمریکای جنوبی با تحریم‌های ایالات متحده علیه صنعت نفت ونزوئلا تشدید شده است. این ابرتورم فقر گسترده را در این کشور به همراه داشته است. این همه درحالی است که میزان ذخایر نفتی ونزوئلا بیشتر از ذخایر نفتی عربستان سعودی است که نرخ تورم در آن جزو پایین‌ترین نرخ‌ها در دنیاست. متوسط نرخ تورم در ونزوئلا در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۰۰ درصد تخمین زده می‌شود. با این حال، این تورم بسیار کمتر از اوج ۶۵۰۰۰ درصدی است که در سال ۲۰۱۸ مشاهده شد.
سودان: تورم ۹۱/۱۵۴ درصدی
ضعف سیاسی و اختلال در عملکرد اقتصادی کشور، سودان، واقع در شمال شرقی آفریقا را با نرخ تورم ۹۱/۱۵۴ درصدی مواجه کرده است. پیش‌بینی‌های یورواستیت می‌گوید که میانگین نرخ تورم در سودان بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ به‌طور مداوم در مجموع ۲/۲۱۷ درصد (مجموع کاهش تورم ۵ سال) کاهش می‌یابد. براساس این پیشبینی در سال ۲۰۲۸، متوسط نرخ تورم برای پنجمین سال متوالی به ۹۸/۳۸ درصد کاهش خواهد یافت.
ترکیه: تورم ۱۳/۷۳ درصدی
ترکیه در تقاطع اروپا و آسیا، با نرخ تورم ۱۳/۷۳ درصدی مواجه است. چالش‌های مالی کشور تحت تاثیر مجموعه‌ای از متغیرها، از جمله نوسانات پولی و سیاست‌های خارجی است. یورو استیت می‌نویسد که در ژوئن ۲۰۲۳، تغییر سال به سال در شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در ترکیه به ۲۱/۳۸ درصد رسید، یعنی کمترین میزان از ژانویه ۲۰۲۲. از ژانویه ۲۰۲۴، شاخص قیمت مصرف‌کننده دوباره افزایش یافت و به نزدیکِ ۹/۶۴ درصد رسید.
یمن: تورم ۸۵/۴۳ درصدی
نرخ تورم یمن در خاورمیانه ۸۵/۴۳ درصد است. مشکلات مالی کشور با افزایش تنش‌های این کشور با دنیا و ناامنی سیاسی تشدید می‌شود. گزارش بانک جهانی می‌گوید رشد اقتصادی این کشور در سال ۲۰۲۲ به ۵/۱ درصد رسید، اما تولید ناخالص داخلی یمن در سال ۲۰۲۳ به میزان ۵/۰ درصد کاهش یافت. صندوق بین‌المللی پول پیشبینی کرده قیمت مصرف‌کننده در این کشور در سال ۲۰۲۴ به ۳/۱۷ درصد برسد.
روسیه: تورم ۶/۷ درصدی
تورم روسیه در سال ۲۰۲۳ به ۴/۷ درصد رسید که نسبت به ۹/۱۱ درصد سال ۲۰۲۲ روندی کاهشی داشت. رویترز می‌نویسد که بانک مرکزی این کشور تورم ۴ درصدی را هدف‌گذاری کرده است. سال ۲۰۲۳ برای روسیه با تورم ۶/۷ درصد به پایان رسید و تا پایان سال ۲۰۲۴ این رقم به ۴/۵ درصد کاهش می‌یابد. جنگ در اوکراین قیمت‌ها در این کشور را افزایش داده؛ به‌طوری که سال گذشته میلادی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، مجبور شد به دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ از مردم عذرخواهی کند.
ایالات متحده: تورم ۳ درصدی
نرخ تورم در ایالات متحده در ژانویه ۲۰۲۴ از ۴۰/۳ درصد در دسامبر ۲۰۲۳ به ۱۰/۳ درصد کاهش یافت. براساس مدل‌های کلان جهانی تردینگ اکونومیک و بررسی‌های تحلیلگران، انتظار می‌رود نرخ تورم در ایالات متحده تا پایان این سه‌ماهه ۸۰/۲ درصد باشد. فوربز می‌نویسد ما انتظار داریم که تورم اصلی در سال ۲۰۲۴ به ۳ درصد کاهش یابد که عمدتاً به دلیل کاهش مورد انتظار در تورم خدمات است.
ژاپن: تورم ۶/۲ درصدی
شاخص تمام اقلام قیمت مصرف‌کننده ژاپن در سال ۲۰۲۳ برابر با ۶/۱۰۵ بود که نسبت به سال قبل ۱/۳ درصد افزایش داشت. این میزان افزایش در ۴۱ سال گذشته در ژاپن بی‌سابقه بود. نرخ تورم در ژاپن از ۸۰/۲ درصد در نوامبر ۲۰۲۳ به ۶۰/۲ درصد در دسامبر کاهش یافت. انتظار می‌رود تورم برای سال مالی ۲۰۲۴ که در ژاپن از ماه آوریل آغاز می‌شود، در محدوده ۲ درصد باشد.
عربستان سعودی: تورم ۲/۲ درصدی
تورم در عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سطوح تورم جهانی نسبتاً پایین باقی مانده و تا حدی هم رو به کاهش بود. دولت تورم را برای سال ۲۰۲۳ حدود ۶/۲ درصد اعلام و برای سال ۲۰۲۴ نزدیک به رقم ۲/۲ درصد پیشبینی کرده است. نوسانات قیمت نفت در نرخ تورم عربستان مؤثر است، اما عربستان با کاهش تولید نفت توانسته قیمت طلای سیاه را در دنیا بالا نگه دارد.
چین: تورم ۲/۰ درصدی
در سال ۲۰۲۳، متوسط نرخ تورم سالانه در چین در حدود ۲/۰ درصد نسبت به سال قبل بود. پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول که در اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شد، نرخ تورم حدود ۷/۱ درصدی را برای سال ۲۰۲۴ چین پیشبینی کرد. در ژانویه ۲۰۲۴، نرخ تورم ماهانه در چین در ۸/۰-درصد نسبت به ماه مشابه در سال قبل بود. متوسط نرخ تورم سالانه در چین در سال ۲۰۲۳ حدود ۲/۰ درصد بود.
ایران: تورم ۴۵ درصدی
براساس گزارش مرکز آمار ایران شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در دی‌ماه ۱۴۰۲ به عدد ۷/۲۲۲ رسید که نسبت به ماه قبل ۶/۲ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۵/۳۸ درصد افزایش و در ۱۲ ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶/۴۳ درصد افزایش داشته است.
در دی‌ماه ۱۴۰۲، تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای کشور ۵/۳۸ درصد بوده است؛ به این معنی که خانوارهای ایرانی به‌طور متوسط، ۵/۳۸ درصد بیشتر از دی‌ماه ١۴٠١ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه دی‌ماه ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه قبل ۷/۱ درصد کاهش داشته است. در دی‌ماه ۱۴۰۲ تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر ۶/۲ درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ۴/۲ درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ۷/۲ درصد بوده است. براساس همین گزارش در دی‌ماه ۱۴۰۲ نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۶/۴۳ درصد رسیده که نسبت به همین آمار در ماه قبل، ۸/۰ درصد کاهش یافته است.
این درحالی است که احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، گفته است تا پایان سال جاری نرخ رشد اقتصادی حدود ۴درصد و نرخ تورم حوالی ۴۵درصد خواهد بود. گزارش مرکز آمار ایران می‌گوید: «در فصل پاییز ١۴٠٢، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش‌های خدمات نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ۹/۸ درصد بود که در مقایسه با فصل قبل (۶/۱۲ درصد)، ۷/۳ درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط ارائه‌دهندگان خدمات به ازای تولید خدمات‌شان در داخل کشور، در فصل پاییز ١۴٠٢ نسبت به فصل قبل، ۹/۸ درصد افزایش دارد.
در این فصل بیشترین تورم فصلی با ۹/۳۵ درصد مربوط به گروه «آموزش» و کمترین تورم فصلی با ۱/۰ درصد مربوط به گروه «آب‌رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه» است.» در فصل پاییز ١۴٠٢، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش‌های خدمات نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۶/۵۴ درصد بود که در مقایسه با همین آمار در فصل قبل (۵۷ درصد)، ۴/۲ درصد کاهش داشته است. به‌عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط ارائه‌دهندگان خدمات به ازای تولید خدمات‌شان در داخل کشور، در فصل پاییز ١۴٠٢ نسبت به فصل مشابه سال قبل، ۶/۵۴ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با ۷/۸۶ درصد مربوط به گروه «فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا» و کمترین تورم نقطه به نقطه با ۸/۱۷ درصد مربوط به گروه «اطلاعات و ارتباطات» است.
در فصل پاییز ١۴٠٢، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش‌های خدمات در چهار فصل منتهی به فصل پاییز ١۴٠٢ نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۹/۵۷ درصد بود که در مقایسه با همین آمار در فصل قبل (۸/۵۸ درصد)، ۹/۰ درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط ارائه‌دهندگان خدمات به ازای تولید خدمات‌شان در داخل کشور، در چهارفصل منتهی به پاییز ١۴٠٢ نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۹/۵۷ درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم سالانه با ۵/۹۸ درصد مربوط به گروه «فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا» و کمترین تورم سالانه با ۶/۱۶ درصد مربوط به گروه «اطلاعات و ارتباطات» است.
۲۴ بهمن : نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۱ به ۰/۶ درصد و نرخ باروری نیز به ۱/۶۶ درصد
چرا تمایل ایرانی ها به بچه دار شدن کاهش یافته است؟
دنیای اقتصاد نوشت: مدت‌هاست که سیاست‌گذاران کشور در رابطه با وضعیت رشد جمعیتی کشور هشدار می‌دهند.
نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۱ به ۰/۶ درصد رسیده است و نرخ باروری نیز به ۱/۶۶ درصد.
نگاهی به این آمارها به ما نشان می‌دهد نرخ رشد جمعیت ایران با کاهشی شدید روبرو شده است.
بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد افزایش جمعیت به سختی رخ می‌دهد زیرا با گذشت زمان و با عادت کردن مردم به خانواده‌های کوچکتر ترجیحات افراد تغییر کرده و بازگرداندن این ترجیحات به وضعیت گذشته آسان نیست.
سیاستگذار در سال‌های اخیر، در شرایطی که اقتصاد کشور با تورم مزمن بیش از ۳۰ درصد دست و پنجه نرم می‌کند دست به اعطای مشوق‌های مالی مختلفی زده است.
وام فرزندآوری، قرعه‌کشی خودرو، یارانه دادن و افزایش مبلغ وام ازدواج از جمله اقداماتی بوده است که دولت برای بهبود وضعیت فرزندآوری انجام داده است با این حال به نظر می‌رسد این اقدامات اثر چندانی در نرخ رشد جمعیت کشور نداشته و هزینه این سیاست‌ها بیش از عایدی آن بوده است.
شاخص کیفیت زندگی که به سنجش وضعیت کیفی زندگی افراد در حوزه‌هایی همچون درآمد، مسکن، رضایت از زندگی خانوادگی، اشتغال، مشارکت در جامعه، محیط زیست و… می‌پردازد رتبه ایران را در سال ۲۰۲۳ رتبه ۸۰ در میان ۸۴ کشور مورد بررسی اعلام کرده است.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد قابل پیشبینی باشد که خانوارها گرایشی به داشتن فرزندان متعدد نداشته باشند.
۲۶ بهمن : ایران، جای خوبی برای سالمندان نیست؛ رتبه ۸۲ ایران در میان ۸۴ کشور
بررسی «اعتماد» بر نتایج مطالعات جهانی درباره ارایه خدمات سلامت برای گروه سنی بالای ۶۰ سال نشان داد که «ایران» بهترین کشور برای سالمندان نیست.
موسسه خدمات سلامت LOTTIE در گزارشی که ژانویه ۲۰۲۴ منتشر کرده، با نگاهی به جدول رتبه بندی خدمات سلامت به تفکیک کشورها و مناطق جهان، کشورهای نروژ، سوئد، سوییس، آلمان و کانادا را به عنوان کشورهای برتر در ارایه خدمات به سالمندان معرفی کرده است.
این رتبه بندی برمبنای میزان پوشش مستمری بازنشستگی، نظام مراقبت های بهداشتی، خدمات مراقبتی (واگذاری خانه مسکونی یا تعداد آسایشگاه و مراکز نگهداری سالمندان) حمایت اجتماعی و کمک های مالی ازسوی دولت های ۹۴ کشور جهان انجام شده و LOTTIE در توضیح علت اعطای رتبه های برتر به ۵ کشور جهان اعلام می کند: «در کشور نروژ، هم میزان حمایت های اجتماعی قابل توجه است و هم پرداخت مستمری به افراد سالمند، پوشش صددرصدی دارد علاوه بر اینکه سالمندان در نروژ در مقایسه با سایر کشورها از بالاترین نرخ اشتغال و درآمد برخوردارند. در کشور سوئد، هزینه خدمات مراقبت از سالمندان توسط شهرداری ها و از طریق کمک های مالی دولت پرداخت می شود و میزان رضایت سالمندان سوئدی از آزادی های مدنی، امنیت، خدمات ارایه شده در آسایشگاه ها و سیستم حمل و نقل عمومی هم در بالاترین حد نسبت به سایر کشورهاست. در کشور سوییس، خدمات و مراقبت های بهداشتی برای تمام گروه های سنی از سطح و کیفیت بالایی برخوردار است که سالمندان هم خدماتی مشابه سایر شهروندان این کشور دریافت می کنند. با وجود آنکه تعداد زیادی از سالمندان در این کشور در خانه خود به سر می برند و زندگی آسایشگاهی ندارند، اما امید به زندگی در کشور سوییس بیش از ۸۵سال ارزیابی شده و میزان رضایتمندی از آزادی های مدنی و ارتباطات اجتماعی سالمندان در سوییس از میانگین منطقه ای هم بالاتر است. کشور آلمان در این رتبه بندی جایگاه چهارم را دارد که علت آن هم کامل نبودن پوشش مستمری بازنشستگی است، اما در عوض، پیشرفت صنعت در آلمان به کمک نظام سلامت آمده چنانکه خدمات مراقبت و بهداشتی برای سالمندان با کمک فناوری پیشرفته، توانمندی سالمندان را افزایش داده به گونه ای که سالمندان در این کشور، بابت ارتباطات اجتماعی گسترده و استقلال مدنی، رضایت بالایی دارند. پنجمین رده جدول LOTTIE متعلق به کاناداست؛ کشوری که بالاترین نرخ امید به زندگی جهان را به خود اختصاص داده، چون مراقبت های بهداشتی با بالاترین سطح به شهروندان خود ارایه می دهد. ارایه خدمات مراقبت از سالمندان، پرداخت مستمری بازنشستگی مکفی و ایجاد امنیت اقتصادی برای فرد سالمند و همچنین توسعه حمایت های اجتماعی عامل مهمی بوده که کانادا از کشورهای برتر جهان بابت ارایه خدمات مراقبتی و سلامت برای سالمندان باشد.»
بخش دیگری از گزارش LOTTIE به رتبه بندی ارایه خدمات بهداشتی بر مبنای کیفیت این خدمات در۶ منطقه جهان و کشور شاخص در هر منطقه اختصاص دارد که طبق این تفکیک، کشور تایوان در منطقه آسیا با ۸۵/۹امتیاز در ردیف اول این رتبه بندی است و سپس، فرانسه در اروپا با ۷۹/۴ امتیاز، استرالیا در اقیانوسیه با ۷۵/۳ امتیاز، مکزیک در امریکای شمالی و مرکزی با ۷۲/۵امتیاز، اکوادور در امریکای جنوبی با ۶۹/۵ امتیاز و آفریقای جنوبی در آفریقا با ۶۳/۷ امتیاز در ردیف های بعد هستند. طبق این رتبه بندی، در سال ۲۰۲۳ کشورهای تایوان، کره جنوبی، ژاپن، فرانسه، دانمارک، اسپانیا، تایلند، اتریش، هلند و فنلاند با امتیاز ۸۵/۹ (تایوان) تا ۷۷/۱ (فنلاند) به ترتیب ۱۰ کشور دارای بالاترین سطح ارایه خدمات بهداشتی بوده اند و جایگاه ایران در این رتبه بندی و در میان ۹۴کشور جهان، ردیف ۸۲جدول با امتیاز ۵۲/۳ است. در این رتبه بندی، ونزوئلا با امتیاز ۳۹/۳در آخرین ردیف جدول و در جایگاه ۹۴ است و کیفیت و سطح ارایه خدمات مراقبت بهداشتی در کشورهای صربستان، ایرلند، آلبانی، نیجریه، مصر، بلاروس، آذربایجان، مراکش، مالت، عراق و بنگلادش هم بدتر از ایران ارزیابی شده درحالی که کشورهای رومانی، پرو، جمهوری دومینیکن، مقدونیه شمالی، اوکراین، بوسنی و هرزگوین، گرجستان، قبرس، مجارستان، الجزیره و ترینیداد و توباگو در ردیف های ۷۱تا ۸۱ جدول، شرایطی بهتر از ایران دارند.
موسسه LOTTIE یک رده بندی دیگر هم دارد؛ بهترین کشورها برای زندگی سالمندان. این رتبه بندی بین ۹۰کشور جهان و براساس شاخص امید به زندگی، مراقبت های بهداشتی، گزارش سالانه شادی و امنیت تنظیم شده است. طبق این رتبه بندی کشورهای سوییس، فنلاند، دانمارک، هلند، تایوان، ژاپن، اتریش، ایسلند، نروژ و اسراییل به عنوان ۱۰کشور برتر معرفی شده اند و ایران با نرخ امید به زندگی ۷۷/۳ سال، شاخص ۵۲/۳بابت مراقبت های بهداشتی، شاخص ۴/۷۲۱ در گزارش سالانه شادی و شاخص ۵۰/۱ بابت امنیت، در ردیف ۸۰ جدول قرار دارد درحالی که کشورهای جمهوری دومینیکن، بلاروس، اوکراین، آفریقای جنوبی، کنیا، عراق، مصر، بنگلادش، ونزوئلا و نیجریه شرایطی بدتر از ایران دارند و در ردیف های پایانی این رتبه بندی قرار گرفته اند.
سال های قبل هم وضعیت بهتری نداشتیم
در ارزیابی ژانویه ۲۰۲۰ موسسه Ageco کشورهای فنلاند، دانمارک، هلند، سوییس، استرالیا، اتریش، کانادا، نروژ، نیوزیلند و اسپانیا به عنوان ۱۰ کشور برتر برای زندگی سالمندان معرفی شدند. در این رتبه بندی که بین ۱۰۵کشور جهان انجام شد، شاخص امید به زندگی بالاتر، کیفیت مراقبت های بهداشتی بالاتر، امنیت و شادی و رضایتمندی بالاتر، هزینه زندگی پایین تر، توانمندی اقتصادی بالاتر و سن بازنشستگی بالاتر، معیار رتبه بندی کشورها بود که برمبنای این شاخص ها، ایران با نرخ امید به زندگی ۷۶/۷سال، شاخص ۵۱/۸۶خدمات مراقبت بهداشتی، شاخص ۲/۸۸ امنیت، شاخص ۴/۵۵ در گزارش سالانه شادی، شاخص ۴۱/۴ هزینه زندگی، شاخص ۰/۲ توانمندی اقتصادی و میانگین سنی ۵۸سالگی در زمان بازنشستگی، بین ۱۰۵ کشور جهان در ردیف ۹۹ جدول قرار داشت و کشورهای نیجریه، کامبوج، ونزوئلا، اوکراین و کنیا وضعیتی بدتر از ایران داشتند و عراق هم در آخرین ردیف رتبه بندی بود.
شبکه خبری CBS در گزارشی که سپتامبر ۲۰۱۵ منتشر کرد، نوشت: «با افزایش امید به زندگی، انتظار می رود تعداد سالمندان در تمام مناطق جهان افزایش یابد. براساس داده های اخیر، تقریبا ۹۰۱میلیون نفر جمعیت بالاتر از ۶۰سال در سراسر جهان وجود دارد که تا سال ۲۰۵۰، این تعداد به ۲/۱ میلیارد نفر معادل ۲۱/۵درصد از جمعیت جهان خواهد رسید. طبق نتایج ارزیابی بهترین مکان برای زندگی سالمندان از بین ۹۶ کشور که بیش از ۹۰درصد جمعیت بالاتر از ۶۰ سال را دارند، برمبنای امتیاز هر کشور بابت وضعیت سلامت سالمندان، امنیت درآمد، توانایی (بابت شغل و سطح تحصیلات) امکاناتی برای مشارکت و توانمندی اجتماعی (حمل ونقل عمومی، امنیت، ارتباطات اجتماعی) و آزادی مدنی، سوییس، نروژ، سوئد، آلمان، کانادا، هلند، ایسلند، ژاپن، ایالات متحده امریکا و انگلیس بهترین کشورها برای زندگی سالمندان هستند.»
توضیح CBS درباره دلیل انتخاب ۱۰ کشور برتر جهان به عنوان بهترین کشورها برای زندگی سالمندان این بود: «سوییس (به دلیل سیاست ها و برنامه هایی برای ارتقای سلامت افراد مسن و نرخ بالاتر از میانگین منطقه ای بابت ارتباط اجتماعی و رضایت از آزادی های مدنی در میان افراد مسن و پوشش صددرصدی مستمری برای افراد بالای ۶۵ سال)، نروژ (به دلیل بالاترین میزان باسوادی سالمندان، نرخ اشتغال ۷۱/۱درصدی سالمندان که حدود ۱۵درصد بیشتر از میانگین منطقه ای است، نرخ ۱/۸درصدی فقر در جمعیت سالمند که پایین ترین نرخ در منطقه است، پوشش صددرصدی مستمری برای افراد بالای ۶۵سال)، سوئد (به دلیل نرخ بالای اشتغال و تحصیلات، رضایت بالا از امنیت، آزادی مدنی و رضایت از وضعیت حمل و نقل عمومی)، آلمان (به دلیل نرخ بالای توانمندی سالمندان، رتبه دوم منطقه بابت میزان تحصیلات سالمندان، نرخ بالای ارتباط اجتماعی و آزادی مدنی)، کانادا (به دلیل امتیاز بالا در حوزه سلامت، نرخ بالای امید به زندگی، نرخ ۹۷/۷درصدی پوشش مستمری بازنشستگی و نرخ ۶/۸درصدی فقر در جمعیت سالمند که از میانگین منطقه کمتر است)، هلند (به دلیل نرخ ۳ درصدی فقر در جمعیت سالمند، پوشش صددرصدی مستمری بازنشستگی برای افراد بالای ۶۵ سال، رضایت بالای سالمندان از ارتباط اجتماعی و آزادی های مدنی)، ایسلند (به دلیل نرخ ۱/۶درصدی فقر در جمعیت سالمند که کمترین نرخ فقر در منطقه است، رضایت از ارتباط اجتماعی، امنیت، وضعیت حمل و نقل عمومی و آزادی مدنی، نرخ ۸۱/۱درصدی اشتغال سالمندان)، ژاپن (به دلیل رضایت بالای سالمندان از ارتباط اجتماعی، امنیت و آزادی مدنی)، ایالات متحده امریکا (به دلیل نرخ بالای تحصیلات در جمعیت سالمند، رضایت بالا از امنیت و ارتباط اجتماعی) و انگلستان (به دلیل رضایت بالا از ارتباط اجتماعی، آزادی مدنی، ایمنی و حمل و نقل عمومی، پوشش صددرصدی مستمری برای افراد بالای ۶۵ سال و نرخ فقر ۹/۳درصدی در جمعیت سالمند).»
سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) ۸درصد جمعیت ایران بالاتر از ۶۰ سال سن داشتند و ایران بابت این تعداد جمعیت بالاتر از ۶۰ساله، در رتبه بندی سازمان ملل و بین ۲۰۱ کشور جهان، ردیف ۱۰۷ جدول بود اما در این مطالعه، هیچ نامی از ایران نیست با وجود آنکه وضعیت کشورهای همسایه ایران از نظر کیفیت زندگی سالمندان بررسی و رتبه بندی شده است. داده های موردنیاز برای انجام این مطالعه مشترک، توسط بانک جهانی، موسسه نظرسنجی گالوپ، دفاتر مختلف وابسته به سازمان ملل همچون سازمان بهداشت جهانی و یونسکو و سازمان بین المللی کار ILO گردآوری شده بود.
۲۳ بهمن : ثروتمندترین و فقیرترین کشورهای جهان کدامند؟
عصرایران
نشریه فوربس*، با بررسی آمارها و داده‌های مرتبط با تولید ناخالص داخلی کشورها ۱۰ اقتصاد برتر جهان برای سال ۲۰۲۴ را معرفی کرده است.
کشور برتر تولید ناخالص داخلی در جهان کدامند؟
بررسی آمار مرتبط با تولید ناخالص داخلی کشورها نشان می‌دهد که ایالات متحده، چین، ژاپن، آلمان و هند به ترتیب در سال ۲۰۲۴ پنج اقتصاد برتر جهان را تشکیل خواهند داد.
۱۰ اقتصاد ثروتمند جهان در سال ۲۰۲۴
چرا ایالات متحده برترین اقتصاد جهان است؟
داده‌های آماری نشان می‌دهند که تولید ناخالص داخلی کشور آمریکا 27974 میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی بر اساس سرانه (هزار نفر) ۸۳/۰۶ دلار است. همچنین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی ۱/۵٪ اعلام شده است.
چین، دومین اقتصاد برتر جهان
بر اساس آمارهای صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی کشور ۱۸۵۶۶میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی بر اساس سرانه (هزار نفر) ۱۳/۱۶دلار است. همچنین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور چین ۴/۲٪ اعلام شده است.
در سال‌های اخیر، چین رشد قابل توجهی در حوزه اقتصاد داشته و از رتبه چهارم در سال ۱۹۶۰ به رتبه دوم در سال ۲۰۲۳ رسیده است. اقتصاد چین عمدتاً به تولید، صادرات و سرمایه گذاری وابسته است. این کشور دارای نیروی کار گسترده، پشتیبانی قوی دولتی، پیشرفت‌های زیرساختی و بازار مصرفی در حال گسترش است. به همین دلیل چین توانسته به رتبه دوم برترین اقتصادهای جهان دست یابد.
تمرکز آلمان روی بازارهای صادراتی
بر اساس داده‌های صندوق بین المللی پول ، تولید ناخالص داخلی کشور آلمان ۴۳۷۰ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی بر اساس سرانه (هزارنفر) ۵۶/۰۴دلار است. همچنین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی در کشور آلمان ۰/۹٪ اعلام شده است.
از آنجایی که اقتصاد آلمان به شدت بر صادرات متمرکز است، تمرکز روی بخش‌های مهندسی، خودروسازی، شیمیایی و داروسازی بسیار بالاست. آلمان از نیروی کار ماهر، ابتکارات تحقیق و توسعه قوی و تمرکز روی بهره‌وری بالا بهره می‌برد.
ژاپن، اقتصادی مبتنی بر فناوری پیشرفته
بر اساس اصلاعات صندوق بین المللی پول ، تولید ناخالص داخلی کشور ژاپن ۴۲۹۱ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزار نفر) ۳۴/۵۵ دلار است. نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور ژاپن ۱/۰٪ اعلام شده است.
اقتصاد برجسته ژاپن قدرت تولید، صنعت و خدمات خود را با تمرکز روی فناوری پیشرفته متمایز کرده است. بخش‌های برجسته اقتصاد و صنعت ژاپن شامل خودرو، الکترونیک، ماشین آلات و حوزه‌های مالی است. علاوه بر این، ژاپن به دلیل اخلاق کاری تزلزل ناپذیر، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و صادرات استثنایی با کیفیت برتر در دنیا شناخته شده است.
اقتصاد هند، سوار بر موج فناوری اطلاعات
بر اساس آمارهای صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی هند ۴۱۱۲میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزارنفر) ۲/۸۵دلار است. همچنین، نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور هند ۶/۳٪ اعلام شده است.
کشور هند در رتبه‌بندی تولید داخلی جهان در سال ۲۰۲۴در رتبه پنجم قرار گرفته است. اقتصاد هند دارای تنوع و رشد سریع است که توسط بخش‌های کلیدی مانند فناوری اطلاعات، خدمات، کشاورزی و تولید تقویت می‌شود.
لندن، مرکز مالی جهان
بر اساس صندوق بین المللی پول تولید ناخالص داخلی بریتانیا ۳۵۹۲ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزار نفر) ۵۲/۴۳ دلار است. همچنین، نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور بریتانیا ۰/۶٪ اعلام شده است.
اقتصاد بریتانیا ترکیبی از بخش‌های خدمات، تولید، مالی و … است. لندن به عنوان یک مرکز مالی در سراسر جهان عمل کرده و سرمایه گذاری‌های خارجی را جذب می‌کند. رشد اقتصادی بریتانیا علاوه بر موراد ذکر شده با اتحادهای تجاری و جهانی شدن آن شکل می‌گیرد.
تمرکز اقتصاد فرانسه روی صنایع متنوع
بر اساس آمارهای صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی فرانسه ۳۱۸۲ میلیارد دلار وتولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزارنفر) ۴۸/۲۲دلار است. همچنین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور فرانسه ۱/۳٪ اعلام شده است.
فرانسه در سال ۲۰۲۳تولید ناخالص داخلی ۲۹۲۰ میلیارد دلاری داشت. اقتصاد فرانسه با وجود تنوع بالا بر صنایعی مانند هوافضا، گردشگری، کالاهای لوکس و کشاورزی تمرکز دارد. فرانسه به دلیل سیستم رفاه اجتماعی قوی، زیرساخت‌های توسعه یافته و سرمایه گذاری قابل توجه در تحقیق و توسعه مشهور است.
ایتالیا، سومین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا
آمارهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی ایتالیا ۲۲۸۰ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزار نفر) ۳۸/۹۳دلار است. نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور فرانسه ۰/۷٪ اعلام شده است.
ایتالیا به عنوان سومین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا دارای یک بازار بسیار توسعه یافته است. این کشور به دلیل بخش تجاری تأثیرگذار و پیشرو و صنعت کشاورزی در جهان شناخته شده است.
برزیل، مرکز جهانی تولید و صادرات محصولات کشاورزی
بر اساس داده‌های صندوق بین‌المللی پول،تولید ناخالص داخلی برزیل ۲۲۷۲میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزارنفر) ۱۱/۰۳دلار است. نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور برزیل ۱/۵٪ اعلام شده است.
اقتصاد برزیل دارای بخش‌های گسترده‌ای است که شامل کشاورزی، معدن، تولید و خدمات می‌شود. قابل ذکر است، این کشور مرکز جهانی برجسته برای تولید و صادرات محصولات کشاورزی است. عوامل متعددی از جمله قیمت کالاها، مصرف داخلی و پیشرفت زیرساخت‌ها، رشد اقتصاد برزیل را سرعت بخشیده است.
تکیه اقتصاد کانادا روی منابع طبیعی این کشور
آمارهای صندوق بین‌المللی پول می‌گویند، تولید ناخالص داخلی کانادا ۲۲۴۲ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی این کشور بر اساس سرانه (هزارنفر) ۵۵/۵۳ دلار است. همچنین نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی کشور کانادا ۱/۶٪ اعلام شده است.
اقتصاد کانادا به شدت به منابع طبیعی فراوان خود متکی است که شامل نفت، گاز، مواد معدنی و الوار می‌شود. علاوه بر این، این کشور دارای بخش خدمات پر رونق، صنعت تولیدی تثبیت شده و تعهدی استوار برای پرورش نوآوری و پیشرفت های تکنولوژیکی است.
بزرگترین اقتصاد آسیا کدام است؟
بزرگترین اقتصاد آسیا، چین است، این کشور با تولید ناخالص داخلی اسمی بیش از ۱۹۳۷۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴فعالیت خواهد کرد. ژاپن و هند در رتبه بندی تولید ناخالص داخلی در آسیا پس از چین قرار دارند.
فقیرترین کشورهای جهان کدامند؟
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی صندوق بین‌المللی پول، کشورهای سودان جنوبی، بوروندی(کشوری در آفریقا)،آفریقای مرکزی، سومالی، کنگو، موزامبیک، نیجر، مالاوی، چاد و لیبریا به ترتیب فقیرترین کشورهای جهان هستند.
۲۳ بهمن : نرخ تورم سالانهٔ مسکن در تهران از ۸۲ درصد گذشت
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مرداد امسال اعلام کرد که طرح‌های دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی برای کاهش قیمت مسکن شکست خورده است
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مرداد امسال اعلام کرد که طرح‌های دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی برای کاهش قیمت مسکن شکست خورده است
تازه‌ترین گزارش رسمی دولت سیزدهم جمهوری اسلامی نشان می‌دهد جهش قیمت مسکن در تهران ادامه دارد و نرخ تورم سالانهٔ آپارتمان‌های مسکونی این شهر در دی‌ماه امسال به عدد ۸۲.۸ درصد رسیده است.
مرکز آمار ایران، وابسته به سازمان برنامه و بودجه، روز دوشنبه، ۲۳ بهمن‌ماه، اعلام کرد که در دی‌ماه ۱۴۰۲ تورم ماهانهٔ مسکن در تهران ۲.۲ درصد بود.
این مرکز گفت که متوسط قیمت آپارتمان‌های مسکونی فروش‌رفته در پایتخت ایران به متری «۸۰ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان» رسیده است.
۱۶ بهمن : افزایش ۲۰۰ درصدی درخواست گواهی صلاحیت پزشکان برای مهاجرت /بیمارستان ها روزهای آخر هفته خالی از متخصصین است!
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، CGS مدرکی برای تایید حسن صلاحیت علمی و شغلی اعضای جامعه پزشکی است و در بسیاری از کشورهای دنیا، شرط اشتغال پزشکان مهاجر، ارائه این گواهی حرفه‌ای است. این منبع آگاه گفت که غیر از سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ که به دلیل شیوع کرونا و انسداد مرزها و ممنوعیت تردد بین کشورها، درخواست برای صدور این گواهی، کاهش ۸ درصدی داشت، طی دو سال اخیر این آمار رو به افزایش بوده چنانکه در سال ۱۴۰۰ بیش از ۴ هزار پزشک، سال ۱۴۰۱ بیش از۶ هزار پزشک و در نیمه اول امسال، بیش از۳ هزار پزشک گواهی حرفه‌ای CGS گرفته‌اند و پیشبینی می‌شود تا پایان امسال، مجموع گواهی‌های صادر شده به ۱۰ هزار فقره برسد.
طبق آمار دیگری که این منبع آگاه در اختیار قرار داد، از سال ۱۳۹۷ تاکنون، سازمان نظام پزشکی با افزایش ۸برابری تعداد درخواست پزشکان متخصص، فلوشیپ و فوق‌تخصص، افزایش ۵ برابری تعداد درخواست داروسازان، افزایش ۱۰ برابری تعداد درخواست پیراپزشکان و ماماها و افزایش ۳ برابری تعداد درخواست دندانپزشکان برای صدور گواهی حرفه‌ای CGS مواجه بوده و در حالی که مهمترین دلایل مهاجرت پزشکان و پرستاران، مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است، نتایج بررسی‌های انجام شده بر مقصد مهاجرت پزشکان و پرستاران نشان می‌دهد که در حال حاضر، محبوب‌ترین کشورها برای عزیمت نخبگان حوزه سلامت کشور، اتحادیه اروپا، امریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
تقاضا برای دریافت گواهینامه CGS در حالی افزایش یافته که یک منبع آگاه از حوزه آموزش پزشکی می‌گوید که طی دو سال اخیر، ادامه تحصیلات تکمیلی در رشته‌های طب اطفال، بیهوشی، داخلی، طب اورژانس، قلب، ارتوپدی و رادیولوژی کمترین متقاضی را داشته به این معنا که صندلی پذیرش برای این رشته‌ها خالی مانده است.
رییس یک بیمارستان خصوصی در شمال شهر تهران می‌گوید: «مشکل کمبود پزشک در بیمارستان‌های خصوصی هنوز به یک بحران تبدیل نشده چون بیمارستان خصوصی در مقایسه با بیمارستان دولتی، همچنان شرایط بهتری برای جذب نیروی متخصص دارد اما در همین بیمارستان‌ها هم، کاهش تعداد استادان و متخصصان با سابقه کاملا محسوس است.
این کاهش را باید در مقایسه با سه یا چهار سال قبل ارزیابی کنیم تا متوجه وخامت وضع شویم؛ پیش از شیوع کرونا و تا سال ۱۳۹۸ تعداد متخصص طب اطفال و بیهوشی و طب اورژانس در اغلب بیمارستان‌های خصوصی پایتخت، کافی بود اما طبق گزارشی که از همکارانم در برخی دیگر از بیمارستان‌های خصوصی تهران دارم و همچنین با وضعی که از بیمارستان خودم شاهدم، در حال حاضر برای پر کردن شیفت‌های این تخصص‌ها گاهی با مشکل مواجهیم چون تعداد متخصص از تعداد شیفت‌ها کمتر است.
وضعیت جراحی هم بهتر از معاینات نیست چنانکه شنیده‌ام به دلیل کاهش تعداد جراح متخصص، برای جراحی لوزه در یکی از بیمارستان‌های آموزشی مرکز تهران باید به مدت سه سال در نوبت بمانید. کاهش تعداد جراح قلب و عروق و جراح قفسه سینه (توراکس) هم مشکل عمومی در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی است و همکارانم می‌گویند که دلیل اصلی این وضع، تعرفه‌های ناچیز است که باعث شده بسیاری از پزشکان، یا رغبتی برای ماندن در حرفه پزشکی نداشته باشند، یا به فکر مهاجرت باشند یا ساعات حضور موظف شان را خالی بگذارند.»
درمورد آمار مهاجرت پزشکان ایرانی آمار دقیقی در دست نیست هرچند در همین گیرودارِ کرونا، اطلاعاتی درباره مهاجرت سه هزار پزشک ایرانی در ۱۰ ماه و افزایش ۳۰۰درصدی مهاجرت این قشر منتشر شد.
گفته شده حدود یک‌چهارم پزشکان ایرانی به اروپا و امریکا مهاجرت کرده‌اند. کشورهای حوزه خلیج فارس هم در این سال‌ها آمار بالایی در پذیرش پرستاران و پزشکان ایرانی داشتند. نزدیکی به ایران، درآمد و مزایای عالی و کیفیت بالای کار و زندگی از مهمترین دلایلی است که پزشکان ایرانی کشورهای عربی را انتخاب می‌کنند…»
از جمع ۹۵هزار نفری پزشکان عمومی، ۲۰هزار نفرشان پزشکی را کنار گذاشته‌اند و به شغل دیگری مشغول شده‌اند.»
اما بدتر از این عددها هم در ماه‌های بعد گفته شد؛ مثلا که گفته شد در فاصله شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱ حدود ۳۰۰ پزشک ساکن در شهر اهواز گواهی تایید حرفه‌ای برای مهاجرت دریافت کرده‌اند، مثلا که تابستان پارسال گفته شد تعداد پزشکان متخصص و فوق متخصصی که از کشور رفته‌اند یا در حال خروج از کشورند، خیلی بیشتر از پزشکان عمومی است، مثلا که بهار امسال گفته شد در شهری مثل مشهد از ۵۵۰۰ پزشک عمومی فقط ۹۰۰ نفرشان به طبابت مشغولند و پارسال هم ۲۱۰ پزشک ساکن در این شهر، به خارج مهاجرت کرده‌اند.
۷۳درصد از پرسش‌شوندگان گفتند که عوامل بیرونی بر تصمیم‌شان برای مهاجرت موثر بوده، امریکا، کانادا، استرالیا، آلمان و انگلیس ۵ مقصد اول پرسش‌شوندگانی بود که اقدامات مهاجرت را آغاز کرده بودند و ۲۸ درصدشان ابتدای زمستان امسال، مجری یک برنامه در شبکه سلامت تلویزیون، اعلام کرد که برای آسیب‌شناسی علت مهاجرت پزشکان، پژوهشی در جمعیت نمونه ۵۰۰ نفری از اعضای جامعه پزشکی انجام شده است. در نتایج این نظرسنجی اعلام شد: «۶۰ درصد پرسش‌شوندگان، مرد و ۴۰ درصد، زن بودند، ۵۰ درصد پرسش‌شوندگان، متاهل و ۵۰ درصد، مجرد بودند، ۴۰ درصد پرسش‌شوندگان، پزشک عمومی، ۳۵ درصد پزشک متخصص، ۱۰درصد پرستار، ۶درصد پزشک فوق‌تخصص، ۵ درصد داروساز، ۴ درصد کارشناس علوم آزمایشگاهی بودند، ۲۰ درصد پرسش‌شوندگان میلی به مهاجرت نداشتند، ۱۰ درصد به مهاجرت فکر می‌کردند، ۱۴درصد در حال بررسی امکان مهاجرت بودند، ۳۰درصد تصمیم به آغاز اقدامات برای مهاجرت داشتند، ۲۶ درصد، اقدامات مهاجرت را آغاز کرده بودند.
عازم امریکا، ۲۳ درصد عازم کانادا، ۱۵ درصد عازم استرالیا، ۱۲ درصد عازم آلمان و۹ درصد عازم انگلیس بودند.
از جمع پرسش‌شوندگان، فقط ۱۰ درصد تصمیم به بازگشت به کشور بعد از گذراندن دوران تحصیل و کسب تجربه داشتند، ۳۵ درصد اصلا به بازگشت فکر نمی‌کردند و تصمیم به مهاجرت دائم داشتند، ۳۵ درصد، بازگشت را به شرایط آتی زندگی شخصی و ۲۰درصد، به فراهم بودن شرایط شغلی در کشور مشروط کرده بودند. ۳۵ درصد پرسش‌شوندگان به دلیل نداشتن امنیت اقتصادی، ۲۵ درصد برای زندگی بهتر، ۲۵ درصد برای امنیت شغلی و ۱۵ درصد به دلیل فشار روحی و جسمی در محیط کار مصمم به مهاجرت شده بودند.»
۱۶ بهمن :۶ و نیم میلیون نفر به افراد زیر خط فقر اضافه شدند
اعتمادآنلاین |
ندا جعفری_ بررسی‌ها نشان می‌دهد ضریب جینی یا شاخص نابرابری در سال‌های اخیر افت داشته است،این درحالی است که خط فقر در جامعه ایران بالاتر هم رفته به گونه‌ای که میزان هزینه‌کرد ماهیانه خانوار در یک دهه اخیر روندی نزولی داشته و از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱حدود ۱۲درصد از هزینه‌های واقعی خانوار ساکن در نقاط شهری کسر شده است.
به گزارش اعتماد، براساس آمارهای بانک جهانی، در سال ۲۰۱۱ حدود ۲۰درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار داشتند، این درحالی است که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱/۲۸درصد جمعیت ایران زیر خط فقر قرار گرفته‌اند. با فرض متوسط جمعیت ۸۰ میلیون نفری طی دهه اخیر، مشاهده می‌شود طی سال‌های مذکور تقریبا ۵/۶میلیون نفر به افراد زیر خط فقر اضافه شده است.
۱۵ بهمن : تهران وارد سال چهارم خشکسالی می‌شود/۸۵ درصد مجموع ظرفیتهای مخازن سدهای پایتخت، خالی است
دیده‌بان ایران– لیلا شوقی: زنگهای هشدار خشکسالی برای سال آینده از همین حالا به صدا درآمده است. البته از ابتدای سال، در همه روزها و ماهها، کارشناسان هشدار و مدیران دولتی آمار می‌دادند که حال آبی تهران پایتخت بحرانی است، زمانی که براساس آمارهای اعلام‌شده در دی‌ماه امسال، ۸۵ درصد از سدهای تهران، خالی‌اند و این در حالی است که پایتخت به عنوان پرجمعیتترین شهر کشور، با جمعیت بیش از ۱۴ میلیون نفر در روز، به تامین سالانه بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب برای مصارف شرب و بهداشتی نیاز دارد.
حال خراب آب تهران از هوایی که ندارد هم بدتر است، در سال آبی گذشته، تنها ۱۹۰ میلیمتر باران در پایتخت آمده است و امسال هم شرایط آبی تهران چندان متفاوت نیست، چراکه از ابتدای سال آبی یعنی مهر ۱۴۰۲ تا پایان دی‌ماه، میزان بارندگی‌های تجمعی ۵۲ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کمتر بوده و برای تامین آب شرب مشترکان پایتخت‌نشین، بیش از ۲۸۰ میلیمتر آب باران در سال نیاز است. به عبارت دیگر، با این که در چند روز اخیر، رحمت خداوندی شامل حال تهرانی ها شد و باران بارید، ولی از نظر کارشناسان، خشکسالی در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت تا سال ۱۴۰۳، تهران وارد سال چهارم خشکسالی شود.
آمارهایی وضعیت بحرانی ذخایر آبی تهران
پایتخت، امسال شاهد پاییز گرم و کِشداری بود و تا همین چند روز قبل، زمستان نیز همان‌طور گرم و عجیب ادامه داشت و زمین تشنه تهران در حسرت یک قطره آب بود. شرایط بارندگی امسال تهران آنقدر نگران‌کننده است که همین چند روز قبل نگرانیها رسانهای شد و میزان ورودی آب به سدها، بحرانی عنوان شد؛ به نحوی که براساس آمارهای شرکت آب منطقه‌ای استان تهران، ۸۵ درصد مجموع ظرفیتهای مخازن سدهای پایتخت، خالی و ذخیره آبی تهران تنها ۲۷۷ میلیون متر مکعب است. امسال وضعیت ذخیره آبی تهران مشابه شرایط سال گذشته است، با این تفاوت که وضعیت سدهای شرق پایتخت از سال قبل هم وخیم‌تر و البته وضعیت سدهای غرب تهران از زمان مشابه پارسال، کمی بهتر است.
البته شاید گفته شود که حجم ذخایر پشت سدهای تهران تقریبا مشابه سال‌های قبل است و حالا سالهاست که کشور و مخصوصا تهران، با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند؛ مساله پایتخت اما جمعیت بالای آن است، هرچند که جمعیت ثابت تهران در ابتدای سال ۱۴۰۲، ۲.۹ میلیون نفر عنوان شده است، اما پایتخت در هر روز، شاهد تعداد بالایی زیادی از افرادی است که از شهرها و استان‌های اطراف روانه تهران می‌شوند و عملا جمعیت شناور پایتخت در طول روز به بیش از ۱۴ میلیون نفر می‌رسد. به عبارت دیگر، تهرانی که بیشترین مهاجرپذیری را بین شهرهای دیگر کشور دارد، جمعیت شناور روزانه آن بیشتر از سایر شهرهای کشور است و این در حالی است که تهران، یکی از استانهایی است که بیشترین و شدیدترین کمبود آبی را تجربه می‌کند.
در سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۲، تهران به عنوان پنجمین استان خشک کشور شناخته شد. البته پایتخت به‌جز پرجمعیت ترین شهر کشور، در خشکسالی هم رتبه‌دار است. خردادماه امسال ۹۹.۸ درصد مساحت استان با خشکسالی روبه‌رو شد که در این میان، ۸۶ درصد از مساحت آن، تحت تاثیر خشکسالی شدید و بسیار شدید قرار داشت. نکته مهم این است که ۴۵ درصد از کل آب موجود پایتخت، صرف بخش کشاورزی می‌شود و مجموع آب‌های کل استان از منابع سطحی و زیرزمینی شامل چاه‌ها، قنات‌ها و چشمه‌ها، رودخانه‌ها، سد، کانال، پساب تصفیه‌خانه و … تامین می‌شود و بدتر این که حدود ۶۵ درصد از مجموع آب‌هایی که در زمینهای کشاورزی تهران پایتخت، استفاده می‌شود، از منابع زیرزمینی و آب‌های سطحی تامین می‌شود.
مصرف بیش از اندازه آب در تهران
بنابر گزارش دیده بان ایران؛ همه آمارها از بحرانی بودن وضعیت آبی تهران حکایت دارند. همین چند وقت پیش، محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، به ایسنا گفته بود که امسال، بارندگی‌ها در استان تهران ۴۶ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کمتر بوده است. این در حالی است که شرایط سرانه مصرف آب در تهران نیز بغرنج است. تهرانی‌ها روزی ۸۰ لیتر بیشتر از مردم کشورهای پیشرفته آب مصرف می‌کنند. سرانه مصرف در تهران باید طبق الگوی مصرف برای هر خانوار ۱۲ هزار لیتر در ماه باشد. این عدد اما برای هر تهرانی ۱۲۵ لیتر در شبانه‌روز است.
به عبارت دیگر، سرانه مصرف آب در استان تهران برای هر نفر، ۲۵۰ لیتر است که عدد بسیار بالایی به حساب می‌آید، چراکه سرانه مصرف بسیاری از کشورهایی که در حاشیه دریای مدیترانه قرار دارند و میزان بارندگی آن‌ها بیش از ۷۵۰ لیتر در سال است، ۱۷۰ لیتر در شبانه‌روز است؛ حال آن که تهران با بارندگی ۱۹۰ میلیمتر در سال، سرانه مصرف ۲۵۰ لیتر در شبانه‌روز دارد که بسیار بیشتر از میانگین جهانی محسوب می‌شود.
با این تفاسیر، آنچه که اخیرا مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفته است، بیش از پیش حائز اهمیت جلوه می‌کند؛ به گفته اردکانی، سالانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب در استان تهران برای شرب و بهداشت توزیع می‌شود. با در نظر گرفتن توزیع مصرف ۶.۵ میلیارد آب شرب و بهداشت در کل کشور، ۲۳ درصد از منابع آب شرب و بهداشت کشور فقط در استانی توزیع می‌شود که پایتخت در آن قرار دارد. به همین دلیل است که اردکانی معتقد است که فقط اگر تنها ۲۰ درصد از مصرف آب در کشور کاهش پیدا کند، ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب در تهران صرفه‌جویی می‌شود.
خشکسالی پایتخت با وجود بارندگی‌های اخیر ادامه خواهد داشت
یزدانی همچنین توجه مخاطبان را به جمعیت تهران، جلب می‌کند و توضیح می‌دهد که «با توجه به جمعیت حدود ۱۵ میلیونی تهران، در شرایط نُرمال باید ۲۸۰ میلیمتر بارندگی در سال آبی اتفاق بیفتد. حال آن که در سال آبی گذشته تهران تنها ۱۹۰ میلیمتر بارندگی داشته و در سال آبی جاری که از مهر ۱۴۰۲ آغاز شده است نیز وضعیت بارندگی‌های استان چندان بهتر نبوده است.»
او تاکید دارد که «نمودار بارندگی‌ها در سال آبی، می‌گوید که در سه بخش سال، میزان بارندگی‌ها باید نُرم مشخصی داشته باشد؛ یعنی درصورتی که ۷۰ درصد بارندگی‌ها در پاییز و زمستان اتفاق بیفتد، ۲۵ درصد بارندگی‌ها در بهار و ۵ درصد نیز در تابستان ببارد، می‌توان امیدوار بود که سال آبی با کمبود مواجه نشود، چراکه ذخیره آبی تنها در چنین شرایطی قابل قبول خواهد شد.»
شرایط بارندگی در پاییز و حتی زمستان نسبتا خشک امسال به شکل دیگری پیش رفته و آمار پایین بارندگی‌های نیمه دوم سال ۱۴۰۲ باعث شده است که نگرانی کارشناسان از تداوم خشکسالی در سال ۱۴۰۳ بیشتر شود. به همین دلیل است که یزدانی می‌گوید: «برای بارش اندک باران اخیر نباید خوشحال بود. زمانی که دو سال گذشته در تهران خشکسالی داشتیم و اکنون در سال سوم خشکسالی هستیم، باید اذعان داشت که سال چهارم خشکسالی در انتظار پایتختنشینها قرار دارد.»